რეგულირების გავლენის შეფასების მექანიზმის ინსტიტუციონალიზაციის პროცესში მნიშვნელოვანია საერთაშორისო პრაქტიკის გაცნობა, მ.შ. რეგულირების გავლენის შეფასების ექსპერტების გამოცდილებასთან მიმართებაში.
აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით, პარლამენტის საბიუჯეტო ოფისის მიმართვის საფუძველზე, რომელიც ეხებოდა ევროპის საპარლამენტო კვლევის და დოკუმენტაციის ცენტრის (ECPRD) ფარგლებში, სხვა ქვეყნებში არსებული RIA-ს ექსპერტების
მტკიცებულებებზე დაფუძნებული პოლიტიკის ერთ-ერთი ინსტრუმენტი, რეგულირების გავლენის შეფასება, შესაძლებლობას იძლევა გაანალიზებულ იქნეს მარეგულირებელი თუ არამარეგულირებელი ქმედების დადებითი და უარყოფითი გავლენები. სახელმწიფოს რეგულირების პრაქტიკის განვითარების საქმეში დიდი როლი არა მხოლოდ აღმასრულებელ ხელისუფლებას, არამედ საკანონმდებლო ორგანოსაც აკისრია. რეგულირების გავლენის შეფასების პროცესში საკანონმდებლო ორგანოს ჩართულობა შესაძლოა შემოიფარგლებოდეს პასიური მონაწილეობით - აღმასრულებელი ხელისუფლების მიერ განხორციელებული რეგულირების გავლენის შეფასების ანგარიშების ხარისხის შემოწმებით; ან გულისხმობდეს აქტიურ მონაწილეობას - რეგულირების გავლენის შეფასების განხორციელებას როგორც საკუთარი, ასევე სამთავრობო საკანონმდებლო ინიციატივებისთვის.
მტკიცებულებებზე დაფუძნებული პოლიტიკის მიდგომა განსაკუთრებით მნიშვნელობას წინა საუკუნის 90-იანი წლებიდან იძენს და დღეს სახელმწიფო მმართველობის ხარისხის გაუმჯობესებისაკენ მიმართულ უმნიშვნელოვანეს ინსტრუმენტს წარმოადგენს. ამ მიდგომის გამოყენებით შესაძლებელი ხდება ისეთი პროგრამებისა და პოლიტიკის წარმოება, რომელიც ეფუძნება დასაბუთებულ მონაცემებს, იქნება ეს სამეცნიერო კვლევები, საექსპერტო გამოკითხვები, საუკეთესო პრაქტიკა, სტატისტიკური მონაცემები და სხვა.
გენდერული სტატისტიკისა და ინდიკატორების წინამდებარე სახელმძღვანელო დოკუმენტი წარმოადგენს ძირითად სახელმძღვანელო დოკუმენტს გენდერული სტატისტიკის და ინდიკატორების წარმოებისა და შეფასებისთვის და უმეტესწილად ეყრდნობა ევროპის გენდერული თანასწორობის ინსტიტუტის (EIGE) 2019 წლის სახელმძღვანელოს და ამავე ინსტიტუტის სხვა შეფასებებსა და კვლევებს.
ეფექტიანი ფისკალური წესების შემუშავებისას რამდენიმე მნიშვნელოვანი სახელმძღვანელო პრინციპი უნდა იქნას გათვალისწინებული, მათ შორის ერთ-ერთია ფისკალური წესების შესრულების მონიტორინგი.
ფისკალური წესების შესრულების მონიტორინგი განვითარებულ ქვეყნებში მიღებულ პრაქტიკას წარმოადგენს და მიზნად ისახავს როგორც დაინტერესებული მხარეების ინფორმირებას სახელმწიფოში ფისკალური წესების შესრულების თაობაზე, ასევე მდგრადი ფისკალური პოლიტიკის ხელშეწყობას.
ფისკალური წესების შესრულების მონიტორინგის ერთ-ერთ საუკეთესო პრაქტიკას წარმოადგენს შეფასების განხორციელება დამოუკიდებელი ფისკალური ინსტიტუციების მიერ - იქნება ეს ფისკალური საბჭო, საბიუჯეტო ოფისი თუ სხვა უწყება.
გენდერული გავლენის შეფასების (GIA) წინამდებარე სახელმძღვანელო დოკუმენტი წარმოადგენს ძირითად სახელმძღვანელო მითითებებს გენდერული გავლენის შეფასებაში და უმეტესწილად ეყრდნობა ევროპის გენდერული თანასწორობის ინსტიტუტის (EIGE) 2016 წლის სახელმძღვანელოს და ამავე ინსტიტუტის სხვა შეფასებებსა და კვლევებს.
ხარჯ-სარგებლიანობის ანალიზი (CBA), როგორც საჯარო თუ კერძო პროექტების ეკონომიკური შეფასების სისტემური ჩარჩო, მიზნად ისახავს ინფორმირებული საზოგადოებრივი აზრის ჩამოყალიბებას საზოგადოებისათვის მნიშვნელოვან პროექტებზე. დღევანდელი ფორმით არსებული ხარჯ-სარგებლიანობის ანალიზი (CBA) წარმოადგენს საუკუნეზე მეტი ხნის განმავლობაში როგორც ეკონომიკურ თეორიაში მიღწევების, ასევე საჯარო პოლიტიკის გადაწყვეტილებების გაუმჯობესებების შედეგს. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია CBA-ის როლი რეგულირების გავლენის შეფასების (RIA), როგორც მტკიცებულებებზე დამყარებული გადაწყვეტილების მიღების პროცესში, ვინაიდან იგი ეხმარება გადაწყვეტილების მიმღებ პირებს, მოახდინოს კეთილდღეობის მაქსიმიზაცია საზოგადოებისთვის.
თანამედროვე ეკონომიკური ლიტერატურა ტექნოლოგიურ პროგრესს ეკონომიკური ზრდის ძირითად განმსაზღვრელ ფაქტორად განიხილავს. შესაბამისად, პროდუქტიულობის ზრდის ერთ-ერთ მთავარ მამოძრავებელ ძალად მიიჩნევა საინფორმაციო-საკომუნიკაციო ტექნოლოგიებში ინვესტიციები (ICT).
ციფრული ტექნოლოგიების გავლენა ფაქტორულ პროდუქტიულობასა და შესაბამისად, პოტენციურ ეკონომიკურ ზრდაზე თანამედროვე კვლევების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიმართულებაა. ეკონომიკის დიჯიტალიზაციის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტად მოიაზრება სახელმწიფო ინვესტიციები საინფორმაციო-საკომუნიკაციო ტექნოლოგიებში, როგორც ერთი მხრივ, სახელმწიფო რესურსების უფრო ეკონომიური და ეფექტიანი განკარგვის და სახელმწიფო სერვისების (ძირითადად, სოციალური სერვისების, საგადასახადო სისტემის) ეფექტიანი მიწოდების და მეორე მხრივ, ამ
საერთაშორისო კვლევებითა და პრაქტიკული გამოცდილებით, პირდაპირ უცხოურ ინვესტიციებს ძირითადად განაპირობებს ქვეყნის კარგი საინვესტიციო კლიმატი და სტაბილური გარემო. მისი მოზიდვის ან/და ქვეყანაში შემოსვლის ძირითადი მიზნები (მამოძრავებელი ფაქტორი შეიძლება იყოს):
ნატურალური რესურსის მოძიებაზე ორიენტირებული: ასეთი ინვესტიციის მიზანია წვდომა მოიპოვოს ისეთ რესურსზე, რომელიც არ მოიპოვება კომპანიის საშინაო ბაზარზე.
ბაზრის ძიებასთან დაკავშირებული: ასეთი ინვესტიცია ორიენტირებულია ახალი ბაზრების, ახალი კლიენტების და საექსპორტო ბაზრების მოძიებაზე .
ეფექტურობის ზრდაზე ორიენტირებული: ასეთი ინვესტიციის მოძრაობის ძირითადი მიზანია შეამციროს საკუთარი ხარჯები, სხვა ქვეყანაში შესვლით აითვის იმ ქვეყანაში არსებული ტექნოლოგიები, იაფი მუშახელი ან იაფი წარმოების საშუალებები.
სტრატეგიული აქტივების ძიებაზე ორიენტირებული: ამ ტიპის პირდაპირი ინვესტიციის მთავარი მიზანი ქვეყანაში შესვლისას ხელთ იგდოს იქ არსებული სტრატეგიული აქტივი, როგორიცაა ცნობილი ბრენდი, ახალი ტექნოლოგიები ან სადისტრიბუციო ქსელი.
02-10-2023
საქართველოს პარლამენტის საბიუჯეტო ოფისის ინიციატივით და პარლამენტის აპარატის ეკონომიკური გუნდის ანალიტიკური შესაძლებლობების გაძლიერების მიზნით, ხარჯ-სარგებლიანობის (CBA-Cost Benefit Analysis) მეთოდის შემსწავლელი სასწავლო კურსი დაიწყო.
06-09-2023
პარლამენტში ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული საჯარო სამსახურების დაძმობილების პროექტის „საჯარო ფინანსებზე საპარლამენტო ზედამხედველობის გაძლიერება“ და ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციის (OECD) ერთობლივი ორგანიზებით, დაძმობილების პროექტის შუალედური ღონისძიება გაიმართა.
29-06-2023
მიმდინარე წლის 26-27 ივნისს ევროკავშირის მხარდაჭერით საქართველოს პარლამენტისა და ნიდერლანდების სამეფოს ფინანსთა სამინისტროს ეკონომიკისა და ფინანსების ეროვნული აკადემიის ორწლიანი დაძმობილების პროექტის „საჯარო ფინანსებზე ზედამხედველობის გაძლიერება“ ფარგლებში, საქართველოს პარლამენტის საბიუჯეტო ოფისს...